In 2022 zijn we deze bestuursperiode gestart met het coalitieakkoord 'Samen kunnen we veel aan'. Het akkoord is gebaseerd op vier uitgangspunten: gezonde gemeentelijke financiën, meer en vaker kijken naar het doel in plaats van de regel, een sterke sociale basis en een goede verbinding tussen overheid en inwoners.
We zijn de afgelopen periode geconfronteerd met lastige maatschappelijke vraagstukken. Denk daarbij aan de opvang van Oekraïense vluchtelingen, de extra taakstelling statushouders, stijgende prijzen en inflatie, de druk op onze woningbouw en een krappe arbeidsmarkt.
Op begrotingsbasis zien we aan de kostenkant dat onze uitgaven door prijsstijgingen toenemen en we zien extra taken naar ons toekomen. Aan de inkomstenkant is op de middellange termijn veel onzekerheid vanuit de bijdragen vanuit het Rijk.
In dat krachtenveld en binnen die onzekerheden vinden we het echter noodzakelijk dat we blijven investeren in de Lingewaardse samenleving. Om ruimte te maken voor investeringen maken we een aantal keuzes in deze kadernota. Keuzes die soms pijn doen (extra lasten) en soms onze risico's doen toenemen. We zijn van mening dat deze pijn en risico's tot een minimum beperkt blijven en verantwoord zijn. We blijven investeren in sport- en cultuurvoorzieningen, we blijven ons maatschappelijk middenveld ondersteunen en we houden de kwaliteit van de leefomgeving op een hoog niveau.
Extra punt van aandacht is de onzekerheid in de overheidsfinanciën. Er ontbreekt een helder financieel langetermijnperspectief van het Rijk na 2026. De opschalingskorting is slechts bevroren gedurende de jaren 2022-2025. Hoewel het kabinet extra geld ter beschikking heeft gesteld voor het jaar 2026, vervalt met ingang van dit jaar ook de zogenaamde ‘samen trap op, samen trap af systematiek’. Dit betekent dat alleen het accres van de loon- en prijsontwikkeling wordt toegekend.
We vinden het van belang dat we een scherp signaal afgeven naar het Rijk over het onzekere financiële perspectief. Zodoende benoemen we de opschalingskorting ook als aparte post in onze begroting en nemen vooralsnog geen beheersmaatregelen om het effect van de opschalingskorting in 2027 op te vangen. Onze insteek is dat deze opschalingskorting de komende jaren van tafel moet. We zullen actief regionaal en landelijk lobbyen voor een gezond financieel perspectief voor de gemeente.
Dit betekent echter ook dat we geen meerjarig sluitende begroting gaan opstellen. De jaren 2026 en 2027 laten een aanzienlijk tekort zien. Gezien de grote financiële onzekerheden met betrekking tot de ontwikkeling van het gemeentefonds doen we een pas op de plaats met verdere ombuigingen. Voordat we mogelijk tornen aan het voorzieningenniveau van onze gemeente wachten we ontwikkelingen in het komende jaar af.
Leeswijzer
De kadernota vormt samen met de meicirculaire, de structurele doorwerking vanuit de 1e Tussentijdse Rapportage 2023, de actualisatie van bestaand beleid en de doorwerking vanuit het coalitieakkoord (nieuw beleid), de basis voor de nog op te stellen Begroting 2024. In deze nota staan de uitgangspunten en richtinggevende uitspraken voor de Begroting 2024.
De kadernota is opgebouwd vanuit de actualisatie van het bestaand beleid, nieuw beleid (ambities uit het coalitieakkoord), dekkingsmaatregelen en de stelpost loon- en prijsontwikkeling.